مدارس شاداب، دانش‌آموزان شاد

مؤلف: محمد عباسی‌نیا

ناشر: جامعه القرآن الکریم

زبان: فارسی

رده‌بندی دیویی: 371.2

سال چاپ: 1391

نوبت چاپ: 1

تیراژ: 3000 نسخه

تعداد صفحات: 162

قطع و نوع جلد: وزیری (شومیز)

شابک: 9786005508635

توضیح کتاب:

مروری بر بایسته‌های مدرسه و راهکارهای داشتن دانش‌آموزان شاداب و با و کلاس و محیط درسی با نشاط است. در این نوشتار از منظری روان‌شناختی به بحث در مورد ویژگی‌های مطلوب یک محیط آموزشی برای دانش‌آموزان مدارس با تأکید بر ویژگی شادابی و با نشاط بودن پرداخته شده است. نویسنده به دانش‌آموزان و مربیان و معلمان آنان توصیه‌هایی در راهکارهای موفقیت در تحصیل و تدریس ارایه نموده و بایسته‌های یک معلم و مربی پرورشی را از دیدگاه قرآن کریم بیان کرده است. وی بر مهر و محبت نسبت دانش‌آموز، احترام به معلم، اخلاص معلم در تدریس و حسن خلق نسبت به معلم، شیوه‌های مدیریت، ایجاد انگیزه و تشویق در دانش‌آموزان و راهکارهای کاهش اضطراب در دانش‌آموزان تأکید کرده و عوامل ایجاد نظم و نشاط در محیط مدرسه را بیان کرده است.

شاید یک امر تفننی ! 

درس دادن و آموزش دادن در کلاس یک چیز است . ولی آنچه من معلم درس می دهم

را دانش آموزم یاد بگیرد ، مطلب دیگری است .

تدریس و آموزش یک کار تعاملی و مشارکتی است . تعامل و همکاری بین گروه های مختلفی که ،

هر یک به نوعی در چگونگی آموزش و یادگیری دانش آموز نقش دارند.

یادگیری ، کاری تعاملی :

تعامل بین معلم و دانش آموز

تعامل بین معلمان با یکدیگر

تعامل بین دانش آموزان

تعامل بین دانش آموز و خانواده

تعامل بین والدین و اولیاء مدرسه

………………….

تعامل اصلی در یادگیری :

البته بارزترین و بیشترین تعامل مربوط به تعامل معلم و دانش آموز است . 

معلم به عنوان کسی که هم مدیریت و راهبرد کلاس درس و فرایند آموزش را به عهده دارد و

هم کسی که آموزش در کلاس را یا شخصا انجام می دهد و یا شرایط آن را فراهم می آورد و

آموزش با نظارت او انجام می گردد ؛ بیشترین نقش را در این امر مهم ایفاء می نماید .

در این تعامل چند جانبه ، اگر طرفین تعامل نخواهند مشارکت داشته باشند ، این فرایند منجر به شکست است .

همان چیزی که ما به عنوان معلم بارها تجربه کرده ایم .

درس می دهیم ، به نظر کسی اشکالی ندارد ، اما چون دانش آموزان حاضر به همکاری و شرکت در فعالیتها و انجام تکالیف نیستند و

 یا تکالیف را بی کیفیت و کپی و …. انجام می دهند ، در نهایت ، یادگیری انجام نمی گیرد یا خیلی بی کیفیت است  .

کتاب مدیریت شادی در مدرسه

نویسنده: فریبا حقیقی
ناشر: مرسل
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 112
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1386 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب

شادی» در بسیاری از مدارس ایران امری گمشده و نامحسوس است!

این امر، برای همه ی کسانی که به نوعی در مدارس فعالیت دارند، قابل درک است.

علت عمده ی این وضعیت را باید در ساختارهای موجود در سیستم آموزش و پرورش جست و جو کرد.

اما عوامل متعدد دیگری نیز درایجاد چنین وضعیتی بی تاثیر نبوده اند.

این کتاب، هدیه ای کوچک برای کسانی است که دوست دارند فرزندان این مرز و بوم، با شادی خو بگیرند.

بیاموزند که چگونه می توان شاد زیست و یا اعتماد به خدا بر مشکلات خندید.

فهرست

• شادی از دیدگاه روایات و سنت
• درباره ی شادی
• ضرورت شادی در مدارس
• نگرش گذشته و حال آموزش و پرورش به مقوله ی شادی
• نگاهی به شادی در مدارس جهان
• چه کسانی در شادی مدارس نقش دارند؟
• موانع شادی در مدرسه
• و.

روشهای ایجاد شادابی ونشاط در مدرسه وایجاد انگیزه در دانش اموزان

االف) معلمین ب) دانش آموزان ج) محیط مدرسه د) برنامه ریزی ه) انجمن اولیاء و مربیان: انجمن اولیاء و مربیان به مثابه پلی است که بین خانه و مدرسه ایجاد شده و نقش ارزنده آن مسلم و مشخص است. این نکته حائز اهمیت است که برای داشتن مدرسه ای سالم ،مطلوب و شاد باید به تمامی عوامل و اجزای تشکیل دهنده آن پرداخت.

معلم شاد و با روحیه : 

معلم آهنگ و فضا و جو کلاس درس را تنظیم و برقرار می سازد . چنانچه قرار باشد که روح دانش آموزپرورش و رشد یابد باید این روند از روح معلم آغاز گردد. حال چنانچه روح معلم افسرده و ناتوان باشد ،شانس ناچیزی برای تقویت و مراقبت از روح دانش آموزان وجود خواهد داشت .معلمانی که حضور توانمند خود را هر روز در کلاس درس نمی توانند ارائه نمایند ،آنان از لحاظ انتقال فکر با دانش آموزان هماهنگ نیستند و جهت پا سخگویی به نیازهای دانش آموزان آمادگی ندارند.هر معلم باید با توجه به هر گونه نقص در درک و دریافت دانش آموز نه بعنوان نقصی در تدریس خود توجه نماید و تلاشی کند تا در خود توانایی کشف روشهای جدید را به وجود آورد.معلم باید این امکان را داشته باشد تا بهترین روش ممکنه را انتخاب کند.توانایی در کشف روشهای جدید،عدم وابستگی کورکورانه به یک روش و رد کردن سایر روشها را ،مدنظر قرار دهد.اگردانش آموزان آگاه شوند که چه باید بخوانند ؟چرا باید بخوانند؟این درسی که میخوانند چه منفعتی در آینده نزدیک و آینده دور برای آنها دارد؟مورد کاربرد این درس در جامعه کجاست؟وچگونه مورد استفاده واقع می شود؟اهداف برای شان روشن میگردد.باکسب این اطلاعات است که دانش آموز رغبت پیدا می نما ید و درس برای او جالب و دلپذیر می شود.هردرسی در میان درسها از اهمیت ویژه ای برخوردار است و اگر شاگرد به ارزش آن درس آگاه گرددآن درس برایش معنی دارتر می شود.

یک شرط اساسی:

پیش از آنکه به بیان این شرط بپردازیم باید توجه داشت که اصولاً همه معلمان در فرصتهایی به دانش آموزان خود پندواندرز داده وآنان را به رعایت اصول انسانی دعوت می کنند متاسفانه نوع این راهنمایی ها نتیجه بخش نبوده است فقط عده ای محدود در این کار موفق بوده اند که زبان کردارشان با گفتارشان یکنواخت بوده است یعنی آنچه را که گفته اند در رفتارشان تجسم پیدا کرده است .از این رو یکی از اساسی ترین شرایط معلمی مطابقت گفتار و کردار است. دانش آموز وقتی ببیند که معلم از نظر رفتار و کردار دارای وحدت و همبستگی است خود به خود تحت تاثیر او قرار گرفته به اصول انسانی راهنمایی خواهد شد. معلمان اگر بخواهند سخنانشان در دلهای دانش آموزان اثر گذارد باید خود به آن گفتار عمل نماید در غیر اینصورت کمترین تاثیری در دانش آموزان نخواهد گذاشت.

مدرسه شاد و با روح:

مدرسه نیز خود از یک روح سرشار برخوردار است،این موضوع به ندرت مورد تایید قرار می گیرد،و در عوض مدرسه به صورت یک ماشین و یا یک کارخانه شناخته شده است.در مدرسه می توان دانه جست وجو گری و پرسش را در زمین فکر و اندیشه نسل کوچک و کم سال کاشت تا این دانه رشد کند،همراه او بزرگ شودوزندگی بزرگسالی او را از زود باوریها،ساده اندیشی ها،بی دقتی ها، تقلیدها ،پیروی هاو باری به هر جهت گذراندن ها نجات دهد.درعوض او را انسانی متفکر،منطقی،فکور،اندیشمند،علت جو ،هدفدار،خواهان حقیقت بار آورد.هیچ نسخه ای برای توسعه و پرورش مقدس و یا یک مدرسه شاد و با روح و سرزنده وجود ندارد به هر حال ما میتوانیم شرایطی را به وجود آوریم تا اجازه پرورش روح را بدهد و ایجاد نشاط نماید.روشهایی برای فعال کردن مدرسه و کلاس ارائه میشود امید است که این روشها باعث شود شوق و انگیزه ی بیشتری در دانش آموزان بوجود آیدو نشاط بیشتری احساس شود.

برخی از اقداماتی که کارکنان مدارس می توانند انجام دهند عبارتند از:

1-تشخیص اهمیت مطالب غیر کلامی

2-توجه به زیبایی محیط آموزشگاه و کلاسهای درس

3-نقل داستانهایی در باره مدرسه

4-برگزاری جشنها و مراسم مذهبی

5-حقیقت و اعتبار 

6-پرورش و تقویت بیان

7-پرورش روح دانش آموزان

8- شناسایی علتها به جای توبیخها

راهکارهایی برای داشتن محیط آموزشی شاد به شرح زیر است:

امروزه مدارس نقش بسیار پر رنگی دارند و تربیت نیروی کیفی جامعه بر عهده مدارس و مسولان آموزش و پرورش است.
فراهم کردن بستری مناسب برای دانش آموزان که بتواند در همه‌ی ابعاد رشد کنند از مهم ترین وظیفه نظام آموزشی است.
هم چنین لازم است زمینه‌ی خوبی فراهم شود تا محیط آموزشی برای دانش آموزان به یک محیط شاد تبدیل شود و او با اشتیاق در کلاس درس حاضر شود که این امر با کمک دست‌اندرکاران محیط آموزشی تا حدود زیادی قابل حل است تا در نهایت محیطی شاداب و البته قانونمند ایجاد شود و فرزندانی مفید، هدفمند و کاربردی پرورش یابند.
 نشاط و شادابی در محیط آموزشی زمینه‌ی رشد و تکامل همه ابعاد وجودی دانش‌آموز در بعد جسمانی، شناختی، عاطفی، اخلاقی و معنوی را فراهم می کند.
اگر هر کدام از این ابعاد دچار مشکل شود، دانش آموز به شایستگی های کامل دست پیدا نمی‌کند.
اهمیت محیط شاد و پر نشاط برای دانش آموزان به اندازه‌ی فراهم کردن تغذیه، پوشاک و … دارای ارزش است.
زیرا بخشی از سلامت روحی و روانی دانش آموزان با شادی و نشاط در محیط آموزشی تامین می شود.
نظام آموزشی امروز سعی دارد در کنار آموزش به دانش آموزان شوق به زندگی و مهارت‌های زندگی را به او آموزش دهد.

استفاده از رنگ های جذاب برای زیبا شدن محیط آموزشی

تاثیر روانشناختی رنگ ها بسیار زیاد است و اثرات فوق العاده‎ی رنگ ها بر روی روحیه و حالات افراد را نمی توان نادیده گرفت.
 با انتخاب رنگ بندی های شاد و استاندارد برای فضای مدرسه و کلاس می توان محیطی را برای دانش آموزان فراهم کرد تا آن ها احساس شادی و نشاط را احساس کنند.

با توجه به اینکه دانش آموزان مدت زمان نسبتا زیادی سر کلاس هستند لازم است شرایط استاندارد برای آن ها فراهم شود. مانند نور مناسب، استفاده از میز و نیمکت استاندار، صندلی آموزشی مناسب و اصولی، تهویه مناسب، رنگ دیوار ها و … .
همان طور که اشاره شد سلامت جسمی و روانی دانش آموز که آینده ساز کشور هستند از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. بنابراین برای محقق شدن این  هدف باید عوامل مختلفی اجرا شود.

یکی از راهکارهایی که در راستای فراهم کردن شادی و هیجان برای دانش آموزان می توان انجام داد فراهم کردن وسایل تفریحی مناسب برای حیاط مدرسه است.
در بین ساعت های آموزشی زنگ های تفریح و استراحت وجود دارد تا دانش آموز استراحت کرده و مجددا به کلاس برگردد.

رئیس‌جمهور در آیین آغاز سال تحصیلی و در بیستمین پرسش مهر مطرح کرد؛

آیا محیط مدرسه محیطی دلپذیر، شاد و پرنشاط است؟

رئیس‌جمهور در آیین آغاز سال تحصیلی و در بیستمین پرسش مهر مطرح کرد: باید دولت، خانواده و معلمین و دانش‌آموزان تلاش کنند تا محیط مدرسه دلپذیرتر و شاداب‌تر برای همه شود.

به گزارش معاونت روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت آموزش‌وپرورش، دکتر در آیین بازگشایی مدارس و آغاز سال تحصیلی جدید، بابیان اینکه اساس محیط مدرسه است و همه تلاش می‌کنیم تا شما از اول شهریور در عشق رسیدن به اول مهر باشید، گفت: این شما هستید که باید حس کنید در آینده معلم خوب، پزشک حاذق، استاد دانشگاه، مدیر عالی‌مقام و مهندس خوب باشید.

وی در ادامه سنت طرح پرسش مهر و در هفتمین پرسش خود از دانش‌آموزان سؤال کرد: آیا محیط مدرسه محیطی دلپذیر، شاد و پرنشاط است؟ برای ما بنویسید که محیط پرنشاط در مدرسه چگونه است و چه اقداماتی می‌توان انجام داد تا این محیط شاداب‌تر، دل‌پذیرتر و امن‌تر باشد و آن را بیشتر دوست داشته باشید.

رئیس‌جمهور با اشاره به اینکه اگر در کلاس و مدرسه رابطه نزدیکی بین خانواده و دانش‌آموز با معلم برقرار شود، پیشرفت علمی حاصل خواهد شد و مشکلات کشور کم می‌شود، اظهارکرد:‌ نباید اجازه دهیم که محیط کلاس دوقطبی شود و باید دولت، خانواده و معلمین و دانش‌آموزان تلاش کنند تا محیط مدرسه دلپذیرتر و شاداب‌تر برای همه شود.

کودکان که مهمترین منبع ایجاد شادی و نشاط در جامعه هستند، مانند درختی می مانند که نگهداری و محافظت از آن ها در برابر عوامل محیطی جهت شادی و نشاط آن ها موثر می باشد.

از جمله مهم ترین عوامل، چگونگی تربیت و پرورش کودک» است. خانواده ای را در نظر بگیرید که برای حفظ شادی و نشاط در کودکش تمامی امکانات را در اختیارش می گذارد و در برابر رفتارهای اشتباه او رفتار سهل گیرانه ای دارد و هیچگاه کودک را مورد بازخواست برای رفتارهای اشتباه قرار نمی دهد و همه ی رفتارهای کودک را طبیعی و درست می داند. آیا به نظر شما این کودک می تواند در آینده شادی و نشاطش را حفظ کند؟؟؟

اگرچه در نگاه اول با این روش تربیتی کودک همه چیز را در اختیار و کنترل دارد و می تواند شاد و آزاد زندگی خوبی را بگذراند، ولی اگر کمی عمیق تر به مساله توجه داشته باشیم متوجه خواهیم شد که این کودک پس از ورود به مدرسه و اجتماع دچار مشکلات زیادی خواهد شد؛ زیرا دیگران مانند پدر و مادر او نمی توانند رفتارهای اشتباه اولی را درست و طبیعی تلقی کنند و با او رفتار سهل گیرانه داشته باشند و او باید مسئولیت اشتباهاتش را برعهده بگیرد. بنابراین جامعه او را پس می زند و به مرور زمان کودک تبدیل به فردی افسرده و گوشه گیر در جامعه می شود که مهمترین عامل در عدم شادی و نشاط می باشد. 

کودکان که مظهر شادی و امید هر جامعه ای هستند از بدو تولد باید با شیوه های مناسب فرزندپروری آنها را تربیت نمود تا بتوانند در جامعه فردی مثمر ثمر باشند و با اعتماد به نفس در جامعه حضور یابند و از حضور خود لذت ببرند.

نوشته شده توسط: فاطمه کاظمی معاون دبستان علی اصغر فامیلی

عوامل ایجاد شادی و نشاط در مدارس

1. نحوه برخورد مدیر و معلمان با دانش آموزان

2. روحیه معلمان و کارکنان مدرسه

3. اجرای برنامه های مفرح و مسابقات و فوق برنامه ها

4. بزرگداشت مناسبت های دینی و ملی

5. استفاده از موسیقی محلی و سنتی در محیط مدرسه

6. برنامه های صبحگاهی و نرمش همگانی

7. ایجاد محیطی مناسب برای مطالعه و کتابخانه مدرسه

8. فضاسازی سالن آموزشگاه

9. همراه بودن کارکنان آموزشگاه در کارهای مشاوره ای

10. فراهم آوردن محیطی سالم و قابل اعتماد جهت بیان مشکلات تحصیلی و خانوادگی و سعی در ارائه راهکارهای مناسب

11. عدم تناقض در رفتار و گفتار معلمان و کارکنان مدرسه

12. ارائه راهکارهایی برای آموزش مهارت های شادزیستی به دانش آموزان

13. استعدادیابی دانش آموزان و تمرکز در پرورش استعدادهای خاص هر دانش آموز 

14. توجه به تفاوت های فردی دانش آموزان

15. ایجاد تمهیداتی برای استفاده دانش آموزان از صندوق انتقادات و پیشنهادات برای بیان نظرات دانش آموزان و احترام به آنها

16. استفاده از فضای سبز ، گلکاری و درختکاری در حیاط مدرسه

17. همدلی و همراهی کارکنان مدرسه با اولیای دانش آموزان

. دعوت از مشاوران و تلاش در حل اختلاف دانش آموزانی که از عدم حضور پدر یا مادر به شدت رنج می برند.

19. دانش آموزان آسیب پذیر (از نظر خانوادگی، تحصیلی، اخلاقی، رفتاری و.)

20. مشاوره همراه با تعامل و تسامح

نوشته شده توسط: فاطمه کاظمی معاون دبستان علی اصغر فامیلی

ایجاد جذابیت‌ در محتوای درسی
مهدی بهلولی/ معلم- باید بپذیریم که محیط مدرسه برای دانش‌آموزان شاد نیست. البته این به معنای آن نیست که محیط مدارس ما غم‌زده است اما با فضای شاد هم بسیار فاصله داریم. مدارس و محتوای کتاب‌های درسی بسیار خسته‌کننده است و هیچ ارتباطی با جامعه و زندگی دانش‌آموزان ندارد. دانش‌آموزان ساعت‌ها در یک فضای بسته نگه داشته می‌شوند و ساعت‌ها و زنگ‌های تدریس هم پشت سر هم است حتی ساختمان مدارس فرسوده است و هیچ جذابیتی برای دانش‌آموزان ندارد. شما در مدارس غیردولتی هم فضا برای دانش‌آموزان ندارید هیچ فضایی برای غذا خوردن، استراحت و بازی وجود ندارد. بنابراین باید گفت که دانش‌آموزان علاقه‌ای برای ماندن در مدرسه ندارند. پس لازم است در محتوای درسی و نحوه آموزش  جذابیت‌هایی در محیط مدرسه ایجاد شود.

صبحگاه شادتر برگزار شود
سعید معدنی / جامعه شناس- به نظرم می‌توانیم مدرسه را شاد کنیم اما برخی موانع و چالش‌هایی در آموزش و پرورش وجود دارد که اجازه نمی‌دهد مدیر مدرسه فضا را برای دانش‌آموزان شاد کند و حتی می‌توان مراسم صبحگاه را شادتر کرد اما مدیر این اجازه را ندارد و برای همین هم‌اکنون شاهد این هستیم که محیط مدرسه چندان بانشاط نیست.از طرفی متأسفانه دانش‌آموزان در خانه‌های کوچک آپارتمانی زندگی می‌کنند و فضایی برای جنب و جوش ندارند بعد از خانه هم ساعت‌ها در مدرسه هستند و در مدرسه نیز فضای استاندارد برای فعالیت‌های دانش‌آموزان وجود ندارد برای همین دانش‌آموزان فقط مجبورند در کلاس درس باشند. این وضعیت در مدارس دولتی بسیار بیشتر از مدارس غیردولتی دیده می‌شود برای همین تا زنگ مدرسه می‌خورد دانش‌آموزان دوست دارند زودتر از مدرسه بروند به نظرم مسئولان آموزشی باید درباره فضا و محتوا به طور جدی بازنگری کنند.

معلمان به عنوان اصلی ترین رکن و اساس آموزش و پرورشِ دانش آموزان، باید بدانند که کوچکترین گفتار، رفتار، اخلاقیات و حتی روحیه آن ها در دانش آموزان می تواند تأثیرات شگرفی داشته باشد. به گفته ی نظیری شاعر بنام سبک شعر فارسی

درس معلم ار بود زمزمه ی محبتی                 جمعه به مکتب آورد طفل گریز پای را

با تفسیر و توضیح این بیت می توان به این نتیجه رسید که اگر معلمان با روحیه ای با نشاط، شاد و سرزنده روزشان را آغاز کنند، این اتفاق می تواند اصلی ترین منبع انتقال شادی و نشاط به دانش آموزان باشد.

نوشته شده توسط: فاطمه کاظمی معاون مدرسه علی اصغر فامیلی